Merhaba takipçilerim,
Bu yazımda sizlere bir mühendislik harikasını anlatmaya çalışacağım. Bu harika yapıt ile tanışlmamda bana aracılık eden, anlata anlata bitiremediğim, stumble uygulamasına tekrar şükranlarımı, tekrar sunarım.:)
Hidrolik, statik, dinamik, mukavemet, akışkanlar mekaniği... hepsi bu yapının içinde... Bu yapı ne mi? Bu yapı (bence) müthiş Falkirk Kanalı’nın ta kendisi... Falkirk kanalı Birleşik Krallık’daki taşımacılık işleri için yapılmış 11 kademeli savaktan oluşan bir su yapısıydı. 1930 da işelvini yitirdi ve yerine “Falkirk Wheel” Falkirk Tekerleği inşaa edildi.
Falkirk tekerleği, fotoğraflarından da anlaşılacağı üzere bir gemi kaldıracıdır. Gemileri aralarında 24 metre kot farkı olan iki su yolu arasında indirip kaldırır. Hemen bu ne ki demeyin çünkü bu yapı, 6000 ton ağırlığındaki gemileri sadece 1,5 kW enerji kullanarak 24 metre yukarı kaldırıyor :)
Tekerleğin alt ve üst kısımlarında bulunan havuzlara gemiler yavaşça giriyorlar. Arşimet prensibine göre, uygulanan kaldırma kuvveti yer değiştiren sıvını ağırlığına eşit olmaktadır; bu durumda geminin ağırlığı ne olursa olsun (havuzda yüzebildiği sürece), iki havuzunda ağırlıkları eşit olmaktadır. Elektrik motorları ile uygulanan ilk hareket ile gemiler yavaş ve kontrollü bir biçimde, toplam 5 buçuk dakikada yer değiştiriyorlar. Ufak bir hesaplama ile 6000 litre (6000 ton) suyu, 5 buçuk dakikada, 24 metre yukarı taşımanın enerji ihtiyacı 4280 watttır. Bu hesap 6000 litre suyun pomplanaması için gerekli enerji için yapılmıştır. Gemilieri kaldırmanın maliyeti nasıl hesaplanır bilemedim ama mevcut sistemin bu basit pompalama işleminin bile 1/3’ü kadar enerjiyle bu işi yapması zaten mühendislik harikası olduğunu göstermez mi?
Falkirk Tekerleği gelişen kara ve demiryolu taşımacılığı karşısında eski önemini yitirdi fakat turistik amaçlı olarak hala çalıştırılmaktadır. Kişi başı 8 pound’a bir saatlik tekne turu ile bu deneyimi yaşayabilirsiniz.
Saygılarımı sunarım...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder